Holwerd aan Zee gaat door op de ingeslagen weg om de verbinding met de Waddenzee te herstellen en de regio een economische en ecologische boost te geven. Met ‘economie en ecologie zoveel mogelijk in balans’, als uitgangspunt. Tegelijkertijd blijft de ambitie om Holwerd aan Zee bereikbaar te maken voor Wadvaarders. Zonder vaarverbinding is Holwerd aan Zee geen Holwerd áán Zee. Daarnaast is een redelijke bereikbaarheid voor Wadvaarders onmisbaar voor de gewenste maritieme Waddensfeer, reuring in het dorp en economische aantrekkingskracht met bijbehorende spin-off.
Aansluiting op het natuurlijke systeem van de Waddenzee
Ambitie is om de verbindingsgeul of -geulenstelsel door de kwelder zoveel mogelijk aan te laten sluiten op het natuurlijke systeem van de Waddenzee qua geuldieptes en stroomsnelheden. Dit is belangrijk voor vismigratie, de gewenste getijslag in het getijdenmeer en de doorvaarbaarheid voor Wadvaarders. Met welke ingrepen in de zeedijk en in de kwelder dit uiteindelijk gerealiseerd wordt, moet eind 2022 bekend zijn wanneer de nog openstaande vragen zijn beantwoord.
Extra plus op de natuur
Uit de optimalisatiesslag waar de afgelopen maanden hard aan gewerkt is, komt naar voren dat er kansen zijn om de plus op de buitendijkse natuur te vergroten. Door meer dynamiek aan te brengen in de kwelder, extra broedeilanden en delen van de kwelder te verjongen om waardevolle pionierssoorten een kans te geven. Dit past niet alleen naadloos bij de Natura 2000 doelstellingen, het is ook een unieke kans om de beleefbaarheid van HaZ te vergroten. Meer dynamiek en variatie in de kwelder zorgt namelijk voor meer biodiversiteit en voedselaanbod voor vogels. Ook niet onbelangrijk: de extra ecologische plus is tevens van belang voor de financierbaarheid en de vergunbaarheid van het plan.
De baten overstijgen de kosten
Afgelopen dagen zijn er veel vragen gesteld over de betekenis van de natuurvariant, de doorvaarbaarheid ervan en – vooral – wat de natuurvariant betekent voor de Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA). Wat dit laatste punt betreft, blijkt dat een eerdere conceptversie van de MKBA op het punt van de baten een onvolledig beeld liet zien. Dit beeld is na de optimalisatieslag van de afgelopen maanden bijgesteld en nu blijkt uit de laatste MKBA-berekeningen dat de baten in balans zijn met de kosten. Daarbij moet aangetekend worden dat de balans erg afhankelijk is van mee- en tegenvallers. Daarom zullen we het komend halfjaar hard werken om de balans sterker te krijgen door de baten verder te optimaliseren en daarmee minder afhankelijk te zijn van mogelijke tegenvallers. Deze baten moeten vooral worden gezocht in de recreatieve toevoeging van bedden en daarmee de economie. Overigens is het uniek voor een gebiedsontwikkeling dat een MKBA in balans is.
Als laatste is het goed te benoemen dat biodiversiteitsbaten zijn meegenomen voor zover het bijdraagt aan meetbare financiële baten in de regio maar niet de financiële baten die voortkomen uit het voldoen aan Europese afspraken. Dat kan om veel geld gaan. Daarom zal dit punt de komende tijd een plek moeten krijgen in een goede context van kosten en baten.
Eind 2022 weten we meer
Uit de optimalisatieslag zijn ook weer punten naar voren gekomen die om een nadere beschouwing vragen. Deze punten zijn benoemd in het eindrapport dat opgesteld is door Bureau Wing. Bijvoorbeeld over de mogelijkheden en consequenties van een doorvaarbaar regelwerk. Of de effecten van een natuurgeul op de hoeveelheid slib in het getijdenmeer, de noodzakelijk getijslag en de kansen voor vismigratie. Ook het rijpen van slib in kleine laagjes en de afzetkansen van de klei uit slib, vraagt om meer onderbouwing vanuit de praktijk. Zo is ook de ringdijk om het getijdenmeer in relatie tot de benodigde kunstwerken in de zeedijk is een belangrijk aandachtspunt. Voor de bereikbaarheid van Ameland is het interessant om te weten wat het extra morfologisch effect is van de westwaartse bocht in de verbindingsgeul door de kwelder op de sliblast in de vaargeul. Ook zal nog goed moeten worden gekeken welke koppelkansen e.a. er liggen met grote projecten als de komende dijkversterking en de bereikbaarheid van Ameland.
Als laatste zal, alles bij elkaar, moeten worden gekeken hoe we zo gunstig mogelijk de vergunningsaanvragen kunnen doen, welke financiering er nog nodig is en welke partij verantwoordelijk zal zijn voor eigendom, beheer en onderhoud. Voor deze en andere vragen wordt het komende half jaar benut, om eind dit jaar te kunnen bepalen hoe Holwerd aan Zee haalbaar is en uiteindelijk zal moeten worden aangelegd.
Stichting Holwerd aan Zee